De gedragskronkel “Overconfidence” – TA Coaching Rubriek

Heeft u zich dit jaar zonder training aangemeld voor de Nijmeegse Vierdaagse, omdat u volledig vertrouwt op uw atletische capaciteiten? En beviel de tocht? U heeft overmoedig gedrag getoond, een katalysator voor emotioneel gedrag. Overmoedig gedrag is een van de kronkels tussen de oren. We kennen het verschijnsel in twee varianten, te weten de ‘Voorspellingsoverschatting’ en de ‘Zekerheidsoverschatting’. Wat een woorden zeg, wellicht wat overmoedig vertaald, maar hoe herken je de overschatters bij beleggers?

U kent ze vast wel, beleggers die geen beleggingsplan of –methodiek volgen, omdat ze naar eigen zeggen een perfect gevoel voor de markt hebben. Of zij die zonder enige vorm van training, kennis opdoen of coaching in de beleggerswereld stappen in de veronderstelling ‘het allemaal wel te weten’ en dan ook geen hulp of ondersteuning dulden. En er zijn zelfs beleggers die zonder charts durven te beleggen, begrijpt u dat? Dat is toch het toppunt van overschatting?
In de beleggerswereld herken je direct de ‘voorspellingsoverschatting’. Veel te ambitieuze koersdoelen die dan ook vrijwel nooit worden gehaald. Veel te overdreven uitspraken om de pers maar te halen. Maar ook uitspraken als ‘ik weet zeker dat de markt omhoog gaat..’ getuigt van ‘overconfidence’. Even terzijde de opmerking dat zelfvertrouwen (‘Confidence’) in je eigen plan van aanpak en methodiek natuurlijk is toegestaan en zelfs voorwaardelijk is voor een goed resultaat. Maar laat dit niet overslaan in overschatting.

Als het fenomeen ‘overconfidence’ tussen de oren van de belegger de overhand krijgt, dan zien we dat terug in bijvoorbeeld de verjaardagstalk waarbij je opschept over je beleggingsresultaten en over jouw briljante systemen en methodieken. Een andere uiting is het ontkennen van risico in combinatie met cognitieve dissonantie, waarbij negatieve informatie wordt genegeerd, want je wilt toch niet gaan toegeven dat jouw belegging niet juist was? Maar ook extra risico opzoeken in de vorm van overexposure is een bekende overschattings uiting. Je belegt meer dan gebruikelijk omdat je een paar keer goed hebt gescoord, waardoor je zelfvertrouwen tot grote hoogte stijgt. De goede lezer heeft in de gaten dat door overschatting rationeel gedrag wordt weggedrukt en emotioneel gedrag wordt aangewakkerd. De balans tussen ratio en emotie raakt ernstig verstoord. Als u dat maar weet.